Περιοριστικές πεποιθήσεις: ο σιωπηλός σαμποτέρ
Πολύ γρήγορα, περίπου μέχρι τα 6 μας χρόνια, έχουμε αφομοιώσει έναν τρόπο να βλέπουμε τον κόσμο. Οι αξίες, οι πεποιθήσεις, τα στερεότυπα, τα μοντέλα συμπεριφοράς, τα βιώματά μας δημιουργούν τόσα ασυνείδητα φίλτρα που ένα πραγματικό γεγονός ποτέ δεν μπορεί να είναι αντικειμενικό. Είναι η δική μας ματιά για το γεγονός, άρα το καθιστά υποκειμενικό.
Αν αναλογιστούμε πόσες παράμετροι παρεμβαίνουν και διαμορφώνουν το νοητικό μας χάρτη που κατ’ επέκταση επηρεάζει τη γλώσσα και τη συμπεριφορά μας, μπορούμε να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα στις καθημερινές επικοινωνίες. Το δικό μου αυτονόητο κάλλιστα μπορεί να είναι το δικό σου αδιανόητο.
Οι πεποιθήσεις μας έχουν –όπως όλα- τη θετική και την αρνητική πλευρά. Αν ως παιδί έμαθα ότι πρέπει να είμαι δυνατή, τότε πιθανότατα θα έχω αναπτύξει τη δυνατότητα να βρίσκω λύσεις και να πετυχαίνω στόχους. Παράλληλα όμως μπορεί να είμαι πιο εσωστρεφής, να κρύβω τα συναισθήματά μου, να υπερφορτώνομαι με ευθύνες και στόχους. Κάποια στιγμή η υπερβολική προσπάθεια ελέγχου θα μου δημιουργήσει κόπωση, έντονο άγχος, ίσως και κρίσεις πανικού… Γιατί ο «πρέπει να είμαι δυνατός» κρύβει ανέκφραστη ευαισθησία…
Περιοριστικές πεποιθήσεις: ο σιωπηλός σαμποτέρ
Συχνές περιοριστικές πεποιθήσεις που τελικά περιορίζουν ασυνείδητα τις επιλογές μας:
- «Να είσαι τέλειος/α!» à άρα ποτέ δεν νιώθεις αρκετά καλός/η, γιατί ο στόχος είναι άφταστος…
- «Ευχαρίστησέ τους όλους» à άρα ξεστρατίζεις από τα δικά σου θέλω, για να εξυπηρετήσεις, το «όχι» το θεωρείς αγενές…
- «Βιάσου!» à άρα τρέχεις, βάζεις στο πρόγραμμά σου περισσότερα από όσα χωράει, θυσιάζεσαι για την ταχύτητα…
- «Ε, κάνε μια προσπάθεια…» à άρα μπαίνεις σε θέση αδυναμίας, νιώθεις ότι μάλλον δεν θα τα καταφέρεις
Όλες οι παραπάνω πεποιθήσεις κρύβουν ένα πρέπει, ένα απόλυτο ποτέ ή πάντα που μας εμποδίζει από την έκφραση του εαυτού, την αυτοεκτίμηση, την αυτοπραγμάτωση.
Περιοριστικές πεποιθήσεις: ο σιωπηλός σαμποτέρ
Self test:
- Ποιες από τις παραπάνω πεποιθήσεις εντοπίζεις σε εσένα; Μπορεί να είναι και όλες, μην σε ανησυχήσει!
- Από ποιον τις έχεις μάθει; Συνήθως σχετίζονται με τους γονείς μας…
- Φέρε στο νου σου, τις απόψεις σου για τη ζωή, για τις σχέσεις, για την εργασία… Έτσι θα εντοπίσεις και επιμέρους περιοριστικές πεποιθήσεις.
- Αποφάσισε τι χάνεις, τι κερδίζεις, τι θέλεις να αλλάξεις.
Ως παιδιά δεν μπορούσαμε να επιλέξουμε. Ως ενήλικες όμως έχουμε εμείς την ευθύνη του εαυτού μας, άρα μπορούμε να επιλέξουμε τι κρατάμε, τι ξεφορτωνόμαστε. Το τολμάμε; Βολική η συνήθεια, και τοξική συχνά. Το ξεβόλεμα όμως φέρνει την πρόοδο. Πώς αλλάζουμε; Θα το δούμε στο επόμενο άρθρο!
